آیا طوفان الاقصی قراردادهای تسلیحاتی اسرائیل را سرنگون خواهد کرد؟

در ماه دسامبر، موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم (Siberi) لیست جدید خود را از ۱۰۰ تولید سلاح و ارائه دهندگان خدمات نظامی در جهان برای سال ۲۰۲۲ منتشر کرد.

سه شرکت اسرائیلی در این لیست، Elbit Systems در رتبه ۳، صنایع هوافضا در رتبه ۲۴ و رافائل در رتبه ۳۵ قرار دارند، به این معنی که این سه شرکت در میان ۴۲ شرکت برتر جهان قرار دارند.

گزارش دیگری از سوی این موسسه نشان داد که اسرائیل در طول دوره ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ با ۲.۳ درصد از کل فروش جهانی اسلحه در رتبه دهم در لیست بزرگترین صادرکنندگان اسلحه قرار دارد، هند با ۳۷ درصد در صدر واردکنندگان اسلحه اسرائیل قرار دارد و پس از ان آذربایجان با ۹.۱ درصد قرار دارد.

این نشان دهنده حضور اسرائیل در شبکه جهانی تجارت اسلحه پس از قدرت های بزرگ مانند ایالات متحده، روسیه، بریتانیا، فرانسه و المان است.

تحول چگونه اتفاق افتاد؟

در طول دو دهه اول، اسرائیل به تسلیحات فرانسه متکی بود که در آن زمان می خواست تعادل منطقه ای با مصر را در پاسخ به حمایت از مبارزه الجزایر علیه اشغال فرانسه ایجاد کند.

با کاهش این نزدیکی، شارل دوگل، رئیس جمهور فرانسه، در سال ۱۹۶۷ تحریم فروش سلاح به اسرائیل را اعمال کرد.
تل آویو متعاقبا ۴۶ درصد از کل سرمایه گذاری تحقیق و توسعه خود را به صنعت تسلیحات داخلی با هدف پاسخگویی به نیازهای ارتش خود، کاهش وابستگی به منابع تسلیحاتی خارجی که به محدودیت های سیاسی مرتبط است، و همچنین پیگیری اهداف جانبی مانند تحریک رشد اقتصادی، توسعه نواوری های تکنولوژیکی برای استفاده در بخش غیرنظامی و ایجاد شغل برای دانشمندان و مهندسانی که از کشورهای صنعتی غربی به اسرائیل مهاجرت کرده اند، هدایت کرد.

روی خط  ایالات متحده

هنگامی که ایالات متحده در سال ۱۹۷۳ شروع به ارائه کمک های نظامی به اسرائیل کرد، رونق صنعت نظامی اسرائیل وجود داشت، زیرا واشنگتن به اسرائیل اجازه داد تا بخشی از کمک ها را به شکل تبدیل کند تا از شرکت های اسرائیلی سلاح خریداری کند، که حجم تقاضای داخلی را افزایش داد.

از انجا که امکان تولید به اقتصاد مقیاس بستگی دارد و از انجا که شرکت های تسلیحاتی اسرائیلی در مقایسه با ایالات متحده، اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای غربی به یک بازار داخلی کوچک خدمت می کنند، اسرائیل به دنبال بازارهای خارجی است که اجازه گسترش صادرات را می دهد و اجازه می دهد سلاح ها با قیمت اقتصادی تولید شوند.

افسران بازنشسته نظامی و اطلاعاتی شرکت های خصوصی را تاسیس کردند و صادرات اسلحه اسرائیل به خارج از کشور، به ویژه به کشورهای امریکای لاتین را که تا سال ۱۹۸۰  شصت درصد از صادرات اسلحه اسرائیل را تشکیل می دادند، ترویج دادند.

سپس هند با روابط رو به رشد بین دو کشور وارد خط شد که منجر به راه اندازی روابط رسمی بین انها در سال ۱۹۹۲ و همچنین اذربایجان شد که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی مستقل شد و با توجه به جنگ های مکرر خود با ارمنستان و در نتیجه روند صادرات سلاح اسرائیل به قاره اسیا به سرعت به سلاح های با کیفیت نیاز داشت.
جهش دیگری در حالی رخ داد که واشنگتن در سال ۱۹۹۹ شروع به تعیین میزان کمک سالانه خود به اسرائیل در یک یادداشت تفاهم ۱۰ ساله کرد که به صورت دوره ای تجدید می شود و به ارتش اسرائیل اجازه می دهد برنامه های تسلیحاتی بلند مدت را برای اطمینان از تامین مالی پایدار برای شرکت های اسرائیلی برای برنامه های تسلیحاتی توسعه دهد.

تا سال ۲۰۱۴، اسرائیل به بزرگترین صادر کننده هواپیماهای بدون سرنشین در جهان با سهم بازار جهانی ۶۰ درصد تبدیل شده بود و رهبر سلاح های دقیق، جنگ الکترونیک، سیستم های فرماندهی و کنترل، سیستم های نظارت و شناسایی، و همچنین میزان  تولید تانک های مرکاوا، وسایل نقلیه زرهی نمر و سیستم های دفاع هوایی و موشکی مانند گنبد اهنین، زنجیر دیوید و فلش بود.
شرکت های تسلیحاتی اسرائیل  بر اساس کتاب صنعت دفاعی اسرائیل و کمکهای امنیتی امریکا  که در سال ۲۰۲۰ توسط موسسه ملی مطالعات ملی اسرائیل منتشر شد، حدود ۶۰۰ شرکت فعال در سیستم تولید تسلیحات وجود دارد.

این شرکت بیش از ۴۵ هزار نفر را با میانگین فروش سالانه ۱۰ میلیارد دلار استخدام می کند و ۷۰ درصد از تولید خود را به خارج از کشور صادر می کند که در مقایسه با همتای امریکایی خود که حدود ۲۴ درصد از تولید خود را صادر می کند و همتای روسی آن که ۵۵ درصد از کل فروش خود را صادر می کند، رقم بزرگی است.

از آنجا که شرکت های بزرگ تسلیحاتی اسرائیلی به طور کامل یا جزئی متعلق به دولت هستند، مانند صنایع هوافضای اسرائیل و سیستم های تسلیحاتی پیشرفته رافائل، این شرکت ها به تل آویو کمک کرده اند تا روابط بین المللی گسترده تری برقرار کند.
از انجا که توانایی کشورها برای صادرات سلاح با نشان دادن اثربخشی انها در زمین در هنگام ازمایش در عملیات جنگی واقعی مرتبط است، صادرات اسلحه اسرائیل به شهرت و عملکرد ارتش اسرائیل بستگی دارد.

این امر باعث شد آلمان پس از اغاز جنگ اوکراین دستور خرید سیستم دفاع موشکی Arrow-3 را  با توجه به موفقیت سیستم های دفاع موشکی اسرائیل در مقابله با درصد زیادی از موشک های پرتاب شده به سمت اسرائیل  صادر کند،.

یواو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، این قرارداد را به ارزش ۳.۵ میلیارد دلار در جریان سفر به برلین در ماه سپتامبر امضا کرد.

اثرات احتمالی طوفان الاقصی

با فروپاشی خط دفاعی اسرائیل با نوار غزه در روزی که تیپ های قسام عملیات طوفان الاقصی را در ۷ اکتبر انجام دادند، سیستم های نظارتی و حفاظتی نتوانستند مانع دستیابی به مانع جدایی شوند، تانک صنعت نظامی مرکاوا فخر اسرائیل در جریان عملیات زمینی توسط پرتاب کننده های دست ساز تخریب و آسیب دید و خودروی زرهی نمر به ارزش حدود ۳ میلیون دلار ضربه شدیدی پس از انکه یکی از انها توسط موشک کورنت نابود شد و همه مسافران ان کشته شدند.

با وجود شهرت آن برای ارائه حفاظت از مسافران خود در برابر موشک های ضد تانک با یک سیستم حفاظت فعال و همچنین زره قوی، به تصویر این نوع سلاح ها اسیب رسانده و اثربخشی انها را زیر سوال می برد.
به گزارش استخبارات آنلاین، کره جنوبی اثربخشی سیستم نظارتی و حفاظتی را که از شرکت اسرائیلی Elbit Systems برای نظارت بر منطقه حائل با کره شمالی خریداری کرده است، پس از انکه نتوانست از دیوار جدایی با غزه محافظت کند، با توجه به ترس از اینکه کره شمالی حمله مشابهی را انجام دهد که اثربخشی سیستم را مختل کند بررسی کرد .

تل آویو همچنین پس از اظهارات گوستاوو پیترو، رئیس جمهور کلمبیا مبنی بر اینکه “تروریسم کودکان بیگناه را در فلسطین می کشد”، در حالی که کلمبیا هواپیماهای بدون سرنشین، فن آوری های نظارتی و جاسوسی الکترونیکی را از اسرائیل خریداری می کند، تمام فروش تجهیزات و خدمات نظامی، امنیتی و مرتبط با کلمبیا را متوقف کرد.

از آنجا که فروش تسلیحات تحت قراردادهایی انجام می شود که چندین سال طول می کشد تا توافق و اجرا شود، پیامدهای عملکرد سلاح های اسرائیلی در غزه بر فروش در سال های آینده به طور پی در پی ظاهر می شود، به ویژه فروش سلاح هایی که ثابت می کند  در دستیابی به مزایای ترویج شده توسط آنها مانند وسیله نقلیه زرهی نمر و تانک مرکاوا  و همچنین سیستم های نظارتی اسرائیل که شکست خورده است .