صحنه داخلی اسرائیل: “ویرانی” به سرعت در راه است

اسرائیلی‌ها نتانیاهو را متهم می‌کنند که از تقسیم فلسطین سود می‌برد و او می‌خواست از « حماس» به عنوان بهانه‌ای برای تضعیف حاکمیت تشکیلات خودگردان فلسطینی و به رسمیت نشناختن هیچ گونه حقوق فلسطینی برای یک کشور استفاده کند.
اسرائیلی‌ها همچنان در تلاش هستند تا از شوک اتفاقی که در ۷ اکتبر رخ داد و نقض امنیتی بزرگی که هیچ‌کس در «اسرائیل» و یا در جهان انتظار وقوع آن را نداشت در حالی که همه هشدارها ناشی از خطرات داخلی اسرائیل بود ، رئیس جمهور اسرائیل بدون اینکه کسى از خطر ناشى از غزه واهمه داشته باشد، نسبت به خطر اختلاف بر سر بقاى «اسرائیل» هشدار داد.
قبل از عملیات سیل الاقصی و برای سال‌ها، رهبری نظامی و سیاسی اسرائیل به تهدید ایران و لبنان ادامه داد و نتانیاهو به نمایش تصاویر در سازمان ملل و مجامع بین‌المللی و تهدید به بمباران ایران و اقدام یکجانبه اسرائیل ادامه داد. اگر ایالات متحده آمریکا برای از بین بردن برنامه هسته‌ای ایران حرکت نمی‌کرد، فراموش می‌کردیم که توانایی فلسطینی‌ها در تحمل بی‌عدالتی و بی‌عدالتی روزی پایان خواهد یافت.
سقوط توهم قدرت نظامی مازاد
برای مدت طولانی، اسرائیلی‌ها، در سطوح سیاسی و نظامی، همچنان توهم مازاد قدرت نظامی، اقتصادی و فناوری را احساس می‌کردند، زیرا ارزیابی‌های جهانی به اسرائیل برتری آشکاری بر همسایگانش و بیشتر کشورهای جهان سوم می‌داد. به توهم قدرت بازدارندگی و تصویر “ارتش شکست ناپذیر” که ادامه یافت و علیرغم تجارب متعدد جنگ لبنان و غزه، در ذهن اسرائیلی ها جا افتاده است.
عملیات «طوفان الاقصی» کارت‌های «اسرائیل» را به هم ریخت و برخی از اسرائیلی‌ها شکست اسرائیل را با «جنگ اکتبر» در سال ۱۹۷۳ مقایسه کردند و آن را «ضایعه‌ای» دانستند که می‌توان مانند گذشته بر آن فائق آمد. کارشناسان اسرائیلی با در نظر گرفتن شکست در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بسیار بیشتر از شکست در سال ۱۹۷۳، واقع گرایی این مقایسه را کاهش دادند.
بسیاری از کارشناسان نظامی بیان می کنند که ارتش اسرائیل در جنگ سال ۱۹۷۳ شکست خورد، اما در آمادگی بالا و در سطح بالایی قرار داشت، در حالی که رویدادهای کنونی وجود “شکست بزرگ نظامی، اطلاعاتی و سیاسی” در “اسرائیل” را تایید کرده است. پروفسور روابط بین الملل، اوری باریوسف، که کتابی در مورد جنگ اکتبر نوشته است، در مقاله ای در هاآرتص خاطرنشان می کند که «شکست در سال ۱۹۷۳ شکست فردی برخی از مقامات سیاسی و نظامی بود، در حالی که شکست در اکتبر ۲۰۲۳ یک شکست نهادی است که به دستگاه نظامی و سیاسی ضربه زد بود.
هولاتا در مصاحبه ای با ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی سابق اسرائیل، در جریان سمپوزیومی در واشنگتن می گوید: «آنها توانستند گروه ما، تحلیل های ما، نتیجه گیری ها و درک استراتژیک ما را فریب دهند.» او افزود: «فکر نمی کنم کسی که در امور غزه دخیل است از خود بپرسد که در این شکست اسف بار چگونه و کجا ایستاده است.
».
چشم انداز سیاسی و اجتماعی: تقسیم عمودی
در مقاله‌ای توسط بخش برنامه‌ریزی استراتژیک ستاد کل ارتش، سرلشکر یعقوب بنگو، که توسط مجله ارتش در ژانویه ۲۰۲۳ منتشر شد، بنگو نسبت به خطرات فروپاشی انسجام اجتماعی برای امنیت ملی و تصویر «اسرائیل» در چشم دشمنانش هشدار داد.
بینگو می‌گوید: «از جمله عناصر مهمی که به اسرائیل در اجرای استراتژی خود در دهه‌های اول حیاتش کمک کرد، انسجام و انعطاف‌پذیری جامعه و تمایل آن به تحمل بار مورد نیاز برای پاسخ امنیتی، از جمله تمایل به خدمت در ارتش و هزینه های بالای امنیت، و تمایل به دادن وزن به سیستم امنیتی بود . با توجه به اینکه چالش پیش روی “اسرائیل” در “چگونگی حفظ این روند نهفته است در طول زمان یکی از عوامل اصلی در فرآیند تصمیم گیری در مورد مسائل امنیت ملی است .
از نظر تاریخی، هرکسی که جامعه اسرائیل را در طول جنگ‌های متعددی که اسرائیل علیه اعراب انجام داد، مطالعه کند، درمی‌یابد که انسجام و همبستگی در اسرائیل در آن بحران‌ها در قوی‌ترین حالت خود قرار داشت و اسرائیلی‌ها همیشه درخواست استعفا و پاسخگویی را به بعد از جنگ به تعویق انداخته‌اند.
امروز، اسرائیل کاملاً متفاوت به نظر می رسد، با تظاهراتی که خواستار استعفای نتانیاهو و دولت او، مسئولیت پذیری، زیر سؤال بردن صلاحیت شورای جنگ وزیران، و خواستار بازگرداندن ربوده شدگان و اسرا از غزه هستند. احساس خشم اسرائیل از شکست دولت نیز در رسانه های اجتماعی گسترش یافته است و آنها احزاب داخل اسرائیل را به همدستی متهم می کنند. برخی با انتشار تصویری از پسر نتانیاهو در سواحل میامی، تعجب کردند که چرا او را احضار نکردند، همانطور که جوانان ذخیره از سراسر جهان برای شرکت در جنگ احضار شدند.
اسرائیلی‌ها نتانیاهو را متهم می‌کنند که از تقسیم فلسطین سود می‌برد و او می‌خواست از « حماس» به عنوان بهانه‌ای برای تضعیف حاکمیت تشکیلات خودگردان فلسطین، به رسمیت نشناختن هیچ‌کدام از حقوق فلسطینی‌ها برای یک کشور، توسعه شهرک‌ها و قطع ارتباط میان سرزمین های فلسطینی در کرانه باختری و نوار غزه استفاده کند.
نتانیاهو در تلاش برای فرار به جلو، تلاش کرد تا از مسئولیت فرار کند و رهبران امنیتی را مقصر بداند که در این زمینه توئیتی نوشت، سپس پس از موج خشم و انتقادی که متوجه او شد، عقب‌نشینی کرد، آن را حذف کرد و عذرخواهی کرد.
شکی نیست که آینده سیاسی نتانیاهو که برای حفظ آن نهادهای سیاسی و قضایی را تضعیف کرد، به پایان رسیده است. با این حال، با توجه به سابقه نتانیاهو در تلاش برای فرار از پاسخگویی، بدون توجه به هزینه ها و عواقب برای نهادهای اسرائیل، انتظار می رود که پس از این جنگ، “اسرائیل” شاهد شکاف های بزرگی باشد که با خودشیفتگی نتانیاهو و چسبیدن او به قدرت عمیق تر خواهد شد. و سلاحی که بن گویر بین شهرک نشینان توزیع می کند ممکن است فراخوان نتانیاهو از اسرائیلی ها برای گرفتن سلاح باشد، دستور العمل واقعی برای جنگ داخلی اسرائیل است که به محض آرام شدن نبردها بر سر نوار غزه آغاز خواهد شد.
لیلا نیکولا استاد روابط بین الملل دانشگاه لبنان