قشم در انتظارِ تحولِ گسترده مدیریتی؛ مدیر بومی یا غیربومی!

ابراهیم بلالی قشمی در یادداشتی آورده است: صبح روز بیست و یکم شهریورماه ١۴٠٠، اعضاء مجمع نمایندگان هرمزگان در نشست با معاون پارلمانی رئیس‌جمهور بر ضرورت استفاده از نیروهای هرمزگان در بخش‌های مختلف دولت تأکید کردند و خواستار استفاده از ظرفیت نیروهای هرمزگانی در هیئت‌های مدیره صنایع، پالایشگاه‌ها و مناطق آزاد و استفاده از ظرفیت […]

ابراهیم بلالی قشمی در یادداشتی آورده است: صبح روز بیست و یکم شهریورماه ١۴٠٠، اعضاء مجمع نمایندگان هرمزگان در نشست با معاون پارلمانی رئیس‌جمهور بر ضرورت استفاده از نیروهای هرمزگان در بخش‌های مختلف دولت تأکید کردند و خواستار استفاده از ظرفیت نیروهای هرمزگانی در هیئت‌های مدیره صنایع، پالایشگاه‌ها و مناطق آزاد و استفاده از ظرفیت نیروی انسانی هرمزگانی در وزارتخانه‌ها و بدنه دولت شدند، نشستی که پیش‌تر در روز بیست مردادماه ١۴٠٠ با حضور هر ۵ نماینده استان در محل بهارستان برگزارشده بود و همگرایی حداکثری به‌منظور مطالبه از دولت جدید در راستای استفاده از نیروهای توانمند و شایسته هرمزگانی در سطح معاونان برخی از وزرا ازجمله موضوعات مورد تأکید آنان بود که با جدیت مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.

قشم در انتظارِ تحولِ گسترده مدیریتی:

تغییر و تحول در دستگاه‌های اجرایی در راستای افزایش بهره‌وری و کارآمدی دستگاه یک اصل پذیرفته‌شده در تمامی نظام‌های مدیریتی جهان است، بدین معنا که با تغییر مدیران و شیوه‌های مدیریتی به‌نوعی، خون تازه در رگ‌های مدیریت جاری‌شده و کارکردهای دستگاه و خروجی آن را دچار دگرگونی می‌کند.

این سال‌ها قشم به‌عنوان بزرگ‌ترین جزیره غیرمستقل جهان که نام عظیم‌ترین منطقه آزاد تجاری؛ صنعتی در کشور نیز یدک می‌کشد و به دلیل مجاورت با اقیانوس هند، وجود منابع نفت و گاز و واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی و تجهیزات فراساحلی و برخورداری از تسهیلات بندری برای کشتی‌های بزرگ، خدمات سوخت‌رسانی به کشتی‌های عبوری از آبراهه بین‌المللی و پارک‌های انرژی و زیست – فناوری آن شهرتی جهانی دارد، کمتر رنگ تغییر و تحول مدیریتی بر مبنای شایسته‌سالاری را تجربه کرده است، برخی مدیران نیز به‌رغم ناکارآمدی اما به دلیل پناه گرفتن در پشت حمایت گزاره‌هایی همچون سیاست، سلایق، نمایندگان و طایفه سالاری که از تغییرات مصون مانده و برخی نیز که به یُمن حمایت‌های همین گزاره‌ها عهده‌دار مسئولیت شده‌اند، تغییر مثبتی به نفع مردم ایجاد نکرده‌اند.

حال که امام‌جمعه مقتدر و انقلابی شهرستان قشم تأکید کردند: مدیر تنبل و بدردنخور در دولت سیزدهم نخواهیم داشت، بارقه‌ای از امید در دل جزیره‌نشینان آفریدند که این جزیره محلِ نااَمنی برای مدیران ناکارآمدی است که با اشغال موقعیت مدیریتی هم این فرصت را از دیگران می‌گیرند و هم عالمانه یا جاهلانه باعث تضعیف جایگاه اشغال شده می‌شوند، بشمار خواهد آمد.

مدیر بومی یا غیربومی:

پارها تأکید نموده‌ایم که قراردادن نیروی بومی متخصص و متعهد در سمت‌های مدیریتی در منطقه خودشان، افزون بر بالابردن درجه‌ی کارآمدی و کیفیت خدمات، اعتماد و امید مردم در آن منطقه را نیز افزایش خواهد داد و عدم استفاده از نخبگان بومی برای اداره و مدیریت منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند،‌ افزون بر این‌که دولتمردان را از مزیت نسبی به‌کارگیری ظرفیت‌های منحصربه‌فرد این افراد محروم می‌کند،‌ موجب شکل‌گیری حس ناامیدی و بی‌اعتمادی به حاکمیت در میان مردم این منطقه می‌شود؛ مسئله‌ای که تهدیدی جدی برای انسجام و وفاق ملی به شمار می‌آید.

به نظر می‌رسد یک مدیر بومی که از «تعهد» و «تخصص» لازم برخوردار باشد به دلایل گوناگون نسبت به یک مدیر غیربومی دارای تعهد و تخصص از توانایی بیشتری در اداره منطقه خود برخوردار باشد، بر این باوریم که مدیران بومی به دلیل آشنایی با مناطق خود، می‌توانند به بهترین شکل با مردم ارتباط داشته باشند و باریشه یابی مشکل‌ها، راهکارهایی جدی برای آن ارائه دهند.

در مقابل یکی از آسیب‌های مدیریت غیربومی، بی‌اعتمادی و شناخت نداشتن از سرمایه‌های بومی است که سبب می‌شود برخی از این مدیران، رویکرد باندبازی و خویشاوند سالاری را گسترش دهند. در برخی از موارد مدیر غیربومی سرمایه‌ها و منابع انسانی فرهیخته را مزاحم، رقیب و جانشین خود می‌پندارد و اقدام به حذف شخصیت‌های بومی می‌کند؛ اما این مدیران بومی هستند که آغوش خود را برای تربیت فرزندان بومی می‌گشایند و در پشتیبانی از آن‌ها از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند، مدیر غیربومی به دلیل زودگذر بودن دوره‌ی مأموریت خود، اهل آزمون‌وخطا نیست و خود را اسیر تحول یا اصلاح غیر لازم امور نمی‌کند در حالی که یکی از مؤلفه‌های کلیدی موفقیت در مدیریت، ‌قدرت خطرپذیری است در پایان باید گفت انتخاب مدیران بومی به این معنا نیست که افراد غیربومی ‌نمی‌توانند در راستای عمران و آبادانی و ایجاد رفاه برای شهروندان مؤثر واقع شوند؛ ولی به نظر می‌رسد فردی که با کاستی‌ها و کمبودهای منطقه‌ی خود آشنایی بیشتری دارد، می‌تواند با تعصب و دلسوزی که نسبت به همشهریان خود دارد، بهتر درد مردمان خود را بفهمد.

 

پایان سخن؛ اینک مجمع نمایندگان که بااراده استوار و پابرجا تصریح بر ضرورت استفاده از نیروهای توانمند و شایسته هرمزگانی در بخش‌های مختلف دولت دارند، مورد انتظار است به دور از هرگونه حُب و بُغض انتخاب مدیران ارشد در سطح این شهرستان اعم از فرماندار و معاونین، اعضاء هیئت‌مدیره و مدیرعامل منطقه آزاد تجاری؛ صنعتی قشم به همراه معاونین و مدیران مستقل، صرفاً بر اساس صلاحیت‌های فنی و تخصصی از نهاد نخبگان و شخصیت‌های دانشگاهی خوش‌نام و باتجربه همین جزیره باشد، خواسته زیادی هم نیست.

باید منتظر بود و صبر کرد؛ اعضاء مجمع نمایندگان هرمزگان در رأس آنان: احمد مرادی، منصور آرامی و محمد آشوری که هر ٣ بارأی تک‌تک سرنوشت‌ساز مردم جزیره‌نشین به صندلی بهارستان رسیدند، از ظرفیت بی‌بدیل منابع انسانی جزیره که آمادگی عهده‌داری مسئولیت‌های اجرایی در سطوح شهرستانی، استانی و ملی دارند، اقدام مؤثری خواهند کرد یا خیر؟